De door Sundance geprezen filmmaker Akinola Davies Jr ziet muziek in de film als 'uitgekristalliseerde emotie'. Hij creëert vloeiende, lyrische en uiterst persoonlijke cinema en integreert zijn kenmerkende visuele stijl en intercontinentale levenservaring in bewegende beeldprojecten, van sterke documentaires tot modeadvertenties voor Gucci. In zijn playlist Marantz Amplified deelt Akinola een reeks zeer persoonlijke tracks die zijn films hebben geïnspireerd of die hij opnam in zijn films als soundtrack, vooral zijn nieuwste, de magisch-realistische korte film Lizard.
Woorden: James Balmont
Bij Akinola Davies Jr is het eerste woord dat in je opkomt ‘veelzijdig’. Voor alles maakt hij als filmmaker verhalende en experimentele films, documentaires en mode- en muziekvideo's. Met zijn korte film 'Lizard' uit 2021 won hij de Sundance Grand Jury Prize en werd hij genomineerd voor een BAFTA. Daarnaast werkte hij met luxe merken als Gucci en Louis Vuitton. Hij is ook diskjockey, radiopresentator, spreker en oprichter van een prestigieuze nachtclub. Zijn talloze talenten bestrijken compleet verschillende gebieden, maar er is één melodie die in al zijn video- en audiowerk doorklinkt: Akinola is een verhalenverteller.
Zijn opvoeding ging "zo'n beetje alle kanten op", vertelt hij, nippend aan een kruidenthee in een postproductiestudio in het centrum van Londen. Hij werd geboren in Londen, groeide op in Nigeria, en bracht de kerst- en zomervakanties afwisselend door in beide landen, maar ook in New York, waar een oudere broer en zus woonden.
"Mijn ouders hielden echt van muziek", vertelt hij, wanneer hij beschrijft hoe ze in Lagos vaak de gedenkplaats van afrobeat-pionier en politiek activist Fela Kuti bezochten, later het onderwerp van Davies' indrukwekkende documentaire 'One Day Go Be One Day. Zijn ouders runden ook een platenlabel dat fungeerde als kanaal voor Amerikaanse artiesten die hun muziek wilden uitbrengen in Nigeria. "[Labels in de VS] wisten dat in Nigeria de belangstelling voor muziek groot was," legt hij uit. "Af en toe reisde de artiest dan naar dat land. Mijn moeder en vader ontvingen Stevie Wonder. In ons huis vind je foto's van hem met heel veel mensen om hem heen."
Naast de bezoekende supersterren was het huis van de Davies gevuld met inspirerende klanken. "In de beginjaren was het gewoon een stortvloed van verschillende soorten muziek," zegt Akinola, en hij herinnert zich de gospelmuziek van de methodisten en de pinkstergemeente waar zijn moeder naar luisterde, de alomtegenwoordigheid van Michael Jackson, jingles van de Nigeriaanse televisie en r&b en rap uit de jaren negentig.
Zijn muzikale doop voltrok zich niet alleen thuis maar ook ver daarbuiten. "In de Nigeriaanse cultuur," legt Akinola uit, "beleef je muziek voornamelijk samen met de gemeenschap en tijdens feesten. Zo treden er gastheren op bij bruiloften, verjaardagen en begrafenissen," legt hij uit. "En wanneer de mensen binnenkomen bij een feest of weer weggaan, zingen de gastheren ze toe, als een soort toost." Hij vervolgt: "Veel van deze liedjes vertellen een verhaal. Ze worden ter plekke gemaakt of soms weten de muzikanten iets uit het verleden van de mensen die een bepaald feest bezoeken, dus ze moeten echt hun huiswerk doen... Maar het drong pas echt tot me door hoe speciaal en uniek die culturele basis was toen ik naar het Verenigd Koninkrijk verhuisde."
Maar het was hiphop, en één nummer in het bijzonder, waarmee Akinola echt de kracht van muziek om verhalen te vertellen, kon laten zien. Dit was een sterke plaat van 2Pac 'Hit 'Em Up’ uit 1996. Hij herinnert zich "de passie, het venijn en de woede, ik had nog nooit zoiets gehoord". En op dat moment besloot hij "wat dit ook is, dit is wat ik wil doen en waar ik deel van uit wil maken".
Toen Akinola naar kostschool ging, kreeg hij van zijn moeder een 'kleine stereo-installatie' en zo maakte hij kennis met artiesten als Aaliyah, Monica, Stereofonica, Green Day en Baz Luhrmann. Er ontwikkelde zich een eclectische soundtrack toen hij zijn muziek afspeelde op "bijna alles wat je maar aan muziekapparatuur kon bezitten". Vrolijke hardcore, drum and bas en hiphop vermengden zich tot een mix, toen minidisks iPods werden en koptelefoons draadloos. Toen hij in de ban raakte van filmmaken, gebruikte hij een veldrecorder van Marantz en begon te experimenteren met geluid. Naarmate hij meer met het medium werkte, werd hij veeleisender. "Ik houd niet van vlak geluid, ook niet bij popliedjes," vertelt hij, om zijn rituelen voor het beluisteren van muziek in een context te plaatsen. "Zo is het gewoon niet bedoeld."
Als co-host in zijn flamboyante PDA-nachtclubs werd de band met geluid voor Akinola nog sterker. Hij herinnert zich het grootse gevoel van vrijheid dat de nachtclub karakteriseert. "Geluid is op dat moment heel kosmisch. Het laat je reizen door de tijd... en het is een fysieke ervaring. Je staat vlak bij de speaker en verschillende dj's draaien en mixen verschillende genres door elkaar." Wanneer hij verder praat, wordt zijn beschrijving bijna spiritueel. "Het is een hele bijzondere ervaring om in een ruimte te zijn waar alle energie dezelfde richting uitgaat. Op een bepaalde manier is het een bijna goddelijke ervaring. Zo voelde het feest voor mij. Het werd een bijna goddelijke, hedonistische ruimte van puur escapisme."
Dezelfde kwaliteiten vind je terug in de films van Akinola, waarin hij muziek selecteert op grond van spirituele kwaliteiten en de kracht om mensen in vervoering te brengen. "Ik denk dat is wat echt geluid is," zegt hij. "Het is de emotie van een beeld. Het beeld is het verhaal, maar het geluid kristalliseert de emotie. Geluid voert mensen mee naar waar je ze brengen wilt en naar het gevoel dat je ze wilt geven." Voordat de muziek is toegevoegd, is hij zelden zeker van een filmfragment. "Ik raak pas emotioneel betrokken bij de montage wanneer de filmmuziek klaar is," zegt hij.
Zijn bekroonde film Lizard, waarvoor Tim DeWit de muziek samenstelde, van de voormalige New Yorkse experimentele elektronische band Gang Gang Dance, is hiervan een perfect voorbeeld. ""Lizard"" is een vrij gangbaar drama maar met enkele magisch-realistische elementen. Doordat het geluid eerder de sfeer oproept van een sciencefictionfilm of een thriller, zet je iedereen direct op het verkeerde been."" Hetzelfde effect ervaar je in zijn andere werk: van de etherische, elektronische achtergrondmuziek in de hypnotiserende documentaire 'Zazzau' die in Nigeria speelt, tot de symfonische ritmes van broken-beat in de BBC productie 'Black to Life', en van de levendige en extatische klanken van Sampa The Great op 'Dance Accepts Everyone' voor Facebook tot de slow-grooving funk in het stijlvolle 'Out of Fashion' voor Red Wing Shoes.
"Geluid is een van de belangrijkste instrumenten die er zijn," zegt hij. Geluid "speelt een grote rol bij het winnen van publiek voor een film, of het gaat om sounddesign, geluid onder licentie of een originele compositie. Mensen moeten overweldigd raken of helemaal opgaan in wat je doet." Het is dan ook geen verrassing dat hij vaak al aan het begin van zijn creatieve proces playlists maakt die de toon zetten voor iedereen die er bij betrokken is. Maar het is ook de kers op de taart, de lijm die in het uiteindelijke resultaat alles bij elkaar houdt. Het is van het grootste belang voor de hele productie, zegt hij, want "mensen zijn vergevingsgezind als het gaat om slecht beeld, maar dat geldt niet voor slecht geluid."
Met een speelfilm en een documentaire in de pijplijn, vertelt Akinola dat hij geobsedeerd is geraakt door "het vertellen van het juiste verhaal". En hoewel hij nog niets kwijt wil over deze nieuwe verhalen, is één ding zeker, zoals al naar voren kwam in vroegere werken: "muziek speelt een grote rol."
"Ik denk dat sounddesign waarschijnlijk iets is als de ui of knoflook in de keuken," zegt Akinola, wanneer hij nadenkt over zijn sfeervolle playlist die op stemmingen is gebouwd. "Het brengt de textuur en de smaak naar voren en versterkt alles, of stuurt je in een bepaalde richting." De muziek die hij heeft gekozen, weerspiegelt de veranderende sfeer en veel van de thema's van Lizard. Mijn playlists zijn heel eigen. Elk nummer kies ik met zorg. De stemming moet heel specifiek zijn en de playlist moet 45 minuten tot maximaal een uur duren". Je kunt de zorgvuldig samengestelde reeks van opeenvolgende, meeslepende tracks van Akinola's playlist Amplified ervaren als een complexe film op zich.
Akinola's selectie voor "Amplified"
Ik zag ze optreden in PDA en dacht: "Wauw, dit is cool en fantastisch. Dit is een heftig gevoelsnummer.” Snaarinstrumenten raken doorgaans sterke gevoelens, en in dit nummer lijkt dit tot het uiterste te zijn doorgevoerd, maar eigenlijk is het nummer heel subtiel: het vertelt ook een verhaal. De titel van het nummer past bij de gebruikte instrumenten. Het voelt letterlijk alsof alle belangrijke elementen die de basis vormen van een gezin: liefde, medeleven en zorg, met elkaar in botsing komen.
Dit is een van de mooiste liedjes die ik ooit heb gehoord. Het voelt zo beschermend, als iemand die tot het einde van de wereld gaat om de persoon van wie hij houdt te beschermen. Je ervaart de compositie als een prachtige dans, bijna of je naar de opera of ballet gaat, met dieptepunten, hoogtepunten en alles daartussen... samen in een perfecte compositie. En de manier waarop ze haar stem gebruikt, is gewoon heel teder. Het klinkt heel geruststellend en troostend.
Een paar van mijn vrienden, Curl [Mica Levi, Coby Sey en Brother May], hadden een optreden in Silvertown met Ryuichi Sakamoto, en iedereen sprak er met zoveel respect over. Je gaat naar optredens en die veranderen dan je hele perceptie van performance en muziek. Een geïmproviseerd optreden, waarbij niemand, ook de artiest niet, weet wat je gaat beleven, en je gewoon kijkt naar mensen die zich vrij en creatief uitleven, is echt iets heel bijzonders. Dat bereik je als je een ruwe diamant samen brengt met een ervaren componist, iemand die deze zeer gevoelige maar verfijnde composities maakt.
Een van mijn favoriete films is 'Rockers’ van Theodoros Bafaloukos, en dit is de live-uitvoering die hij in de film ten gehore brengt. Ik wist toen nog niet wie Burning Spear was, maar sinds ik dit zag, ben ik er gewoon bezeten van. Er is iets bijzonders met de eenvoud van de film... een zekere kwetsbaarheid en oprechtheid zijn voelbaar. Je hoort geen muziek, alleen krekels en het geluid van de nacht en een rivier. Het is zo intiem. En het overrompelt je, denk ik. Het is gewoon een stem als een instrument met zoveel gevoel en pijn en optimisme, en met ook een verhaal erin. Het is geweldig.
// Mensen moeten helemaal opgaan in wat je doet. Geluid speelt een grote rol bij het winnen van publiek voor een film. //
-Akinola Davies Jr.
De opzienbarende cinema van Akinola Davies Jr
Laat je meevoeren door een overweldigende filmsoundtrack van de magisch-realistische filmregisseur
Klinkt het beste op deze
Om echt het frequentiebereik en de dynamiek in Akinola afspeellijst te horen, raden we aan er naar te luisteren op een Marantz MODEL 40n.
Meer verhalen van Marantz
FOTOCREDITS:
ZAINEB ALBEQUE
Alle beelden zijn van Zaineb Albeque.